Korzystaj z każdej okazji, jaka ci się trafi na tym świecie, choćby miało ich być chwilami za wiele, bo pewnego dnia okazje się kończą, wiesz?

Hotel New Hampshire to historia prawdziwa. Nie – nie jest oparta na autentycznych wydarzeniach, a mimo to jest niezwykle prawdziwa. John Irving to nie tylko wybitny gawędziarz, ale także bystry obserwator, który opowiada nam poniewierającą i targającą emocjami oraz intelektem historię rodziny Berrych.  Historię, która wśród czytelników wywołuje dwie reakcje – całkowitą apoteozę lub zniesmaczenie. To drugie wynikać może z pojawiających się w powieści schematów oraz zbyt dosadnej oraz infantylnej estetyki i percepcji świata. Ja zdecydowanie należę do grupy otaczającej tę wyjątkową estetykę nie tylko uwielbieniem, ale także czcią! 

Wzruszającą i przerażającą historię Berrych obserwujemy oczami Johnny'ego – jednego z synów Wina i Marry, młodszego brata Franka i Franny oraz starszego brata Lily i Jajo. Poznajemy ją od samego początku – od momentu poznania się Wina i Marry. Patrzymy na ich trudną, dojrzewającą miłość, na problemy, z którymi musieli sobie radzić. Tym bardziej, że Win, głowa rodziny, to wiecznie żyjący w przyszłości marzyciel, a to nikomu nie ułatwia życia. Jest jednak niesamowicie czułym i kochającym ojcem i mężem oraz wielbicielem... niedźwiedzi i hoteli. I właśnie dlatego, zupełnie irracjonalnie, postanawia otworzyć w małym Dairy swój wymarzony hotel – Hotel New Hampshire.


I to właśnie za murami tego hotelu, w jego licznych pokojach dzieje się prawdziwe życie. Na pierwszy plan wysuwają się skomplikowane rodzinne relacje tego niezwykłego rodzeństwa –niedosłyszącego małego Jajo, karlicy, zdeklarowanego geja, kochających się kazirodczą miłością Johnny'ego i Franny oraz psa Smutka, który zawsze wypływał na powierzchnię i zabił przynajmniej dwie osoby, sam będąc już martwym. Hotel ten stał się ich domem, miejscem, w którym powoli uczyli się życia, doświadczając go niestety z tej najgorszej strony. Miejscem również niezwykłym, gdzie kryły się toalety z maleńkimi kiblami, stoły i krzesła przyśrubowane do podłogi, i gdzie wszyscy hotelowi goście byli na podsłuchu, a gospodarze zaszajbowani na amen.

A ponieważ wszystko tutaj kręci się wokół hoteli i niedoścignionej przyszłości, o której bezustannie marzy Win, rodzina porzuca ten niezwykły dom. Za sprawą kilku zdarzeń i listu od starego przyjaciela Berrych – Freuda, postanawia wyjechać do Austrii, gdzie mają prowadzić inny hotel. Ten także w końcu stanie się nie tylko kolejnym Hotelem New Hampshire, ale także ich nowym domem. I to nie byle jakim! Domem kipiącym seksem i abstrakcją, domem pełnym rozpusty, ale także miłości i tragedii.

Oczami Johnny'ego (którego porównać mogę do postaci Kamila Kuranta) oglądamy więc amerykańską rodzinę zanurzoną w dekadenckiej atmosferze Europy lat 60. – Wiednia owładniętego płatnym seksem i ideologicznymi terrorystami. Bo w takim właśnie miejscu przyszło żyć dorastającym, oswajającym życie dzieciom Wina i Marry. Europejski Hotel New Hampshire bowiem zamieszkiwany był głównie przez prostytutki, ekstremistów oraz... gadającego niedźwiedzia skrywającego pod swoim futrem zagubioną i zakompleksioną duszyczkę. Wszyscy oni mieli ogromny wpływ na kształtowanie się osobowości rodzeństwa oraz na dalsze życie całej, choć niepełnej już, rodziny.

John Irving w Hotelu New Hampshire porusza wiele trudnych problemów: życie w przyszłości, kazirodztwo, homoseksualizm, prostytucję, terroryzm, życie po stracie najbliższych osób, samobójstwo, próbę odnalezienia swojego miejsca na ziemi, bezsensowną gonitwę za marzeniami. Jednak największym i najważniejszym z nich uczynił gwałt – zaczynając od samego aktu, przez traumę, lęk, wyparcie, wściekłość, aż do ostatecznego się z nim rozprawienia. I zaznaczyć muszę, że to ostatnie wywołuje chyba najwięcej skrajnych emocji.


Za jeden z największych atutów tej książki uważam kreację bohaterów. To oni są najbardziej autentycznym elementem historii – są to postaci, które naprawdę umieją się śmiać, płakać i kochać niemal do utraty zmysłów. Irving stworzył doskonałą mozaikę osobowości, galerię charakterów z krwi i kości. Wniknął głęboko w psychikę swoich bohaterów i wyciągnął z niej to, co najbardziej fascynujące i przerażające. Ponadto opowiadając nam losy rodu Berrych, wykorzystał wszystko to, co w realnym życiu jest najprawdziwsze – seks, dramat i komedię. I to komedię czarną, najczarniejszą, podszytą ostrą ironią, pełną smutku (a nawet Smutka!). Choć Hotel New Hampshire to powieść prawie impresjonistyczna, z przejaskrawionymi obrazami i dominującą abstrakcją, autor całkowicie odrzuca jakiekolwiek piękno, jakąkolwiek estetykę w potocznym rozumieniu. W zamian za to w mistrzowski sposób kreuje tragikomiczną opowieść o prawdziwym życiu. Opowieść, która wwierca się w umysł, zniesmacza, obraża, bawi, zaskakuje i wzrusza. Irving bezwstydnie gra na uczuciach czytelników, którzy tańczą dokładnie tak, jak on tego chce.

Liczni malkontenci twierdzą, że gdy przeczytasz choć jedną książkę Johna Irvinga to tak, jakbyś przeczytał je wszystkie. Nie wiem, czy to prawda, ale wiem, że wszystkie chciałabym przeczytać. Chcę znów dać się emocjonalnie sponiewierać, psychicznie wyniszczyć i zostać na wiele miesięcy z książkowym kacem. Bo pomimo tego całego wstrętnego dramatu, wulgarnych i niemal odrażających opisów aktów seksualnych i sytuacji, które wzbudzają moralne zniesmaczenie, Hotel New Hampshire to tragifarsa o przemierzaniu świata w poszukiwaniu tego, czego nie ma. Jest to jednak przemierzanie szczęśliwe, bo pełne prawdziwej miłości. Ta nadzwyczajna rodzina pokazuje, że w bliskości wcale nie liczy się normalność a lojalność. Szczęśliwe zakończenia to natomiast luksus, na jaki może pozwolić sobie tylko fikcja. A mimo to i tak wszystko kończy się szczęśliwie. Poniekąd...

Mijajcie zdrowi otwarte okna!
I czytajcie.
Słowo i poezja!