Zwykle nie czytam poradników. Na swoim koncie mam może dwa, trzy tytuły z tego gatunku (z czego tylko jeden – Ciężarówką przez 9 miesięcy Kaz Cooke – coś wniósł do mojego życia). Ostatnio jednak dużo eksperymentuję i coraz częściej sięgam po nowe literackie doświadczenia. Dlatego właśnie sięgnęłam po Odnaleźć sisu Katji Pantzar. Wciąż szukam nowych wrażeń. A poza tym jestem fanką skandynawskiego praktycznego minimalizmu i oczekiwałam, że właśnie taki sposób na szczęście znajdę w tej książce. 

Odnaleźć sisu nie jest poradnikiem typowym. Przypomina bardziej pamiętnik autorki, która po zdiagnozowaniu u siebie depresji, postanawia zmienić otoczenie i na rok przenieść się do Finlandii, skąd pochodził jej ojciec. Tam uczy się nowego życia – nordyckiego, praktycznego życia, które ją zachwyca. Katja odnajduje bowiem szczęście w jeździe na rowerze, morsowaniu, zbieraniu jagód i grzybów, w saunie i zdrowym, zbilansowanym odżywianiu. Nic więc dziwnego, że Katja postanawia zostać w Finlandii na stałe, kształtować i wzmacniać swoje sisu oraz dowiedzieć się, czym właściwie ono jest. I dlaczego Finowie uczynili z niego swoją narodową cechę…

Czym zatem jest owo sisu? Katja Pantzar, szukając odpowiedzi, rozmawia z naukowcami zajmującymi się badaniem tego „zjawiska” oraz ze zwykłymi Finami, z którymi spędza czas na co dzień. Każdy ma jednak swoją teorię na temat tego czym jest sisu. Można go jednak określić jako:

Wyjątkowy rodzaj fińskiej wytrzymałości, niepoddawania się w obliczu wyzwań, obojętnie małych czy dużych, postawa, którą każdy może w sobie rozwinąć.

Mamy zatem książkę, w której blisko dwieście stron poświęconych jest zaletom morsowania, codziennej, niezależnej od pogody jazdy na rowerze, zdrowego odżywiania, korzystania z sauny i kontaktu z naturą. Powiem więcej. W Odnaleźć sisu Finlandia przedstawiona została jak utopia, ziemia obiecana, w której szczęście leje się z nieba. Aby być człowiekiem szczęśliwym wystarczy tylko zbierać jagody w lesie, wykąpać się w środku zimy w morzu i pobiec na saunę. A! Nie możemy także zapomnieć o odstawieniu samochodu do garażu i wybraniu roweru. Codziennie. Deszcz ze śniegiem nie powinny stanowić przeszkody. Wystarczy przecież mieć odpowiednie spodnie i jazda! Czyste, płynne szczęście. Dwieście stron, proszę Państwa. 

Żeby było zabawniej, autorka kończy swój wywód słowami: 

Morsowanie i całoroczna jazda rowerem nie musi wszystkim pasować. To jedna z kluczowych cech sisu: ten szczególny duch wytrzymałości honoruje niezależność i autonomię – chodzi o to, by być scenarzystą własnego sisu. 

Poważnie? Właśnie przeczytałam dokładnie 188 stron na ten temat, żeby dowiedzieć się, że ogólnie mogę robić wszystko? Wystarczy, że stawię czoła przeciwnościom i swojej niechęci? Czyli wystarczy, że wyprasuję w końcu to całe pranie, które od kilku dni na mnie czeka? Bo to aktualnie jest moja największa przeciwność. I naprawdę bardzo nie chcę tego robić. I chyba wolałabym pojechać do pracy rowerem w tę śnieżycę. 

Ale nie jest tak, że ta książka nie ma żadnych zalet. Wręcz przeciwnie. Jest kopalnią informacji dla ludzi, którzy faktycznie lubią jeździć rowerem i chcą robić to niezależnie od pory roku. Jest także kopalnią porad dla początkujących morsów. Można z niej dowiedzieć się również o życiu w Finlandii, systemie szkolnictwa czy służbie zdrowia i to naprawdę robi wrażenie. Katja Pantzar zawarła w swojej książce wiele naprawdę ciekawych wyników badań, rozmawiała z interesującymi ludźmi. Mnie po prostu nie do końca podoba się idea pisania książki, w której pewne rzeczy powtarza się w kółko i do znudzenia. To chyba właśnie dlatego nie lubię poradników. A tutaj dochodzi jeszcze idealizowanie, odrzeczywistnianie wręcz życia w Finlandii. 

Dziwi mnie także zatrważająco zła redakcja. Jak by nie patrzeć Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego jest wydawnictwem naukowym i coś takiego nie powinno mieć miejsca. Żebym nie była gołosłowna, przytoczę kilka przykładów. 

Niestety takich „kwiatków” jest naprawdę sporo. Zdarzało się, że niektóre zdania czytałam kilkakrotnie (a nawet na głos!), ale nie mogłam znaleźć w nich sensu, znaczenia. 

Nie wiem dlaczego, ale Odnaleźć sisu pozostawiła mnie w wyjątkowo świetnym nastroju i mimo wszystko bawiłam się dobrze podczas lektury. Bardzo podobały mi się również urocze ilustracje Pawła Sepielaka. Aż mnie ręka swędziała, tak chciałam złapać za kredki i pokolorować! Cudo!

Choć bez wątpienia w tej całej filozofii sisu jest COŚ, mi chyba jednak bliżej do hygge, jej bezpretensjonalnego komfortu i kaszmirowych skarpetek. 

Podsumowanie:

Autor: Katja Pantzar

Tytuł: Odnaleźć sisu. Fiński sposób na szczęście przez hartowanie ciała i ducha

Tłumaczenie: Magdalena Rabsztyn-Anioł

Strony: 206

Wydawnictwo: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 

Moja ocena: 5/10